فتوح الغیب (کتاب)«فتوح الغیب»، به زبان عربی ، اثری ارزش مند در زمینه عرفان عملی است که توسط شیخ عبد القادر گیلانی به رشته‌ی تحریر درآمده است. ۱ - ساختارکتاب، مشتمل بر یک مقدمه و ۷۸ مقاله است. ۲ - گزارش محتوادر این رساله، در باره ی موت معنوی، فنای از خلق ، تقرب به خداوند متعال، کشف و مشاهده، نفس و احوال آن، تسلیم در برابر اوامر الهی، خوف و رجاء ، توکل و مقامات آن، کیفیت وصول به حق تعالی به واسطه‌ی مرشد، نهی از شکوی، احوال مرید ، ورع ، مذمت حسد و امر به ترک آن، نعمت و ابتلاء، مذمت نوم ، ترک حظوظ ، عدم منازعه در باره قدر الهی، بدایت و نهایت، محبت و محبوب، معرفت، امر به دعا و نهی از ترک آن، جهاد با نفس و اهل مجاهده و محاسبه بحث می‌شود و در تکمله آن، وصایای شیخ عبد القادر نسبت به اولادش بیان می‌گردد؛ وصایایی از قبیل اینکه همواره تقوای الهی را پیشه خود سازند و از احدی غیر از حق تعالی خوف نداشته باشند و بر کسی و چیزی غیر از ذات مقدس الهی تکیه نکنند. ۲.۱ - نمونه‌هایی از مطالب مطرح شدهنمونههایی از مطالب مطرح شده در پاره‌ای از مقالات کتاب: ۱. هر مؤمنی در احوال خویش، ناگزیر از سه چیز است: امری که آن را امتثال نماید؛ نهی‌ای که از آن اجتناب کند و قدری که به آن راضی شود. ۲. هر گاه بنده به بلیه‌ای دچار شود، نخست، به خویش تکیه می‌کند؛ اگر خلاصی نیافت، از کسانی همچون سلاطین و صاحب منصبان و دنیاداران و... یاری می‌جوید؛ اگر رهایی نیافت، با دعا و زاری و ثنا، به پروردگار خویش رجوع می‌کند. وی تا زمانی که خود بتواند گرفتاریش را رفع کند، به خلق مراجعه نمی‌کند و تا زمانی که خلق را یاور خود بیابد، به خالق رجوع نمی‌نماید. آن گاه اگر در نزد خالق نصرتی نیابد، خود را در پیش روی او می‌افکند و پیوسته با بیم و امید ، درخواست و تضرع و زاری می‌کند، سپس خالق دعای وی را اجابت نمی‌کند تا از همه اسباب بریده شود... تا جایی که جز فعل حق را نبیند و موحدی دارای یقین گردد... ۳. اهل مجاهده را ده خصلت باید که اگر استوارش دارند، به مراتب عالی دست می‌یابند: سوگند نخوردن به خدا ، خواه راست و خواه دروغ ؛ اجتناب از دروغ، خواه شوخی و خواه جدی؛ اجتناب از خلف وعده؛ اجتناب از لعنت کردن هر کسی؛ اجتناب از نفرین نمودن هر کسی، حتی کسی که به وی ستم کرده و... ۲.۲ - نمونه‌ای از وصایای شیخ به فرزنداننمونهای از وصایای شیخ به فرزندان خویش: وصیت به فرزندش، عبد الوهاب: بر تو باد تقوای الهی، از هیچ کس جز خدا نترس، به هیچ کس جز خدا امیدوار مباش، همه حوائج را به خدا واگذار و جز بر او تکیه مکن و... لازم به ذکر است که در تتمه ی این رساله، قصیده ی عینیه شیخ و سایر قصاید منسوب به وی آورده شده است تا برای طالبان معارف عرفانی مفید واقع گردد. ۳ - وضعیت کتابکتاب، توسط عبد العلیم محمد الدرویش، تحقیق و تصحیح شده است. وی، در مقدمه، از عملیاتی که بر روی کتاب انجام داده و نسخه‌های خطی و چاپی کتاب و شرح حال مؤلف و شرح حال شیخ الاسلام ابن تیمیه ، سخن گفته است و نیز مقاله‌ای را در باره شیخ عبد القادر، به قلم استاد ابو الحسن علی حسنی ندوی ، در همان مقدمه درج نموده است. ایشان، آیات قرآنی و احادیث شریف نبوی و آثار صحابه و تابعین را که در متن مورد اشاره و استناد واقع شده، تخریج نموده و همراه با برخی از فواید برگرفته از کتب بعضی از بزرگان، در پاورقی‌ها ثبت کرده است. تعلیقات شیخ الاسلام ابن تیمیه نیز در پاورقی‌ها درج گردیده است. فهرست موضوعات کتاب و اصدارات جدید در آخر کتاب ذکر شده است. ۴ - منبعنرم افزار جامع عرفان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب عرفانی
|